"Η Δικαιοσύνη έκανε το καθήκον της. Τώρα, σειρά έχει η κοινωνία"της Δικηγόρου, Άρτεμις Παπαμάνου

Η πρόσφατη απόφαση του Μονομελούς Δικαστηρίου Ανηλίκων Θεσσαλονίκης αποτελεί έναν κομβικό σταθμό στην προσπάθεια για ουσιαστική απονομή της Δικαιοσύνης σε υποθέσεις εγκλημάτων με ανήλικους δράστες. Είχα την τιμή να παρασταθώ ενώπιον του Μονομελούς Δικαστηρίου Ανηλίκων Θεσσαλονίκης ως Συνήγορος Υποστήριξης της  Κατηγορίας σε βάρος 15χρονου δράστη, για το αδίκημα της  ανθρωποκτονίας εξ’ αμελείας, εκπροσωπώντας την οικογένεια του εκλιπόντος ανήλικου, ενός παιδιού που στα 15 του χρόνια χάθηκε με τον πιο τραγικό τρόπο. 

Η  απώλεια του 15χρονου παιδιού, δεν ήταν «ατύχημα» αλλά αποτέλεσμα εγκληματικής αμέλειας. Η τραγωδία  σημειώθηκε τον Απρίλιο του 2022, ανήμερα της Μ. Παρασκευής, την ώρα που οι δύο φίλοι βρίσκονταν μόνοι τους στο διαμέρισμα του ανήλικου δράστη στον Εύοσμο Θεσσαλονίκης. 

Ο δράστης θέλησε να δείξει στον άτυχο φίλο του την κυνηγετική καραμπίνα που κατείχε μεν νόμιμα ο πατέρας του αλλά χωρίς κανένα μέτρο προφύλαξης και καθώς την περιεργαζόταν και την είχε στραμμένη στο πρόσωπο του άτυχου θύματος, αυτή εκπυρσοκρότησε, με συνέπεια να τον τραυματίσει θανάσιμα στο κεφάλι.

Η επιτυχής έκβαση της δίκης αποτέλεσε έστω και ελάχιστη αποκατάσταση για την οικογένεια του αδικοχαμένου παιδιού. Το δικαστήριο, αναγνωρίζοντας τη σοβαρότητα της υπόθεσης και τον βαθμό αμέλειας του 15χρονου δράστη, όπως αναδείχθηκε κατά την ακροαματική διαδικασία από την πλευρά της υποστήριξης της κατηγορίας, προχώρησε στην επιβολή των αυστηρότερων αναμορφωτικών μέτρων που προβλέπει η ελληνική νομοθεσία για ανήλικους: τριετή εντατική επιμέλεια από την Υπηρεσία Επιμελητών Ανηλίκων, παροχή κοινωφελούς εργασίας και παρακολούθηση παιδοψυχιατρικού συμβουλευτικού προγράμματος. Πρόκειται για τη μέγιστη δυνατή ποινική αντίδραση της Δικαιοσύνης απέναντι σε ανήλικο δράστη, η οποία στέλνει σαφές μήνυμα ότι η αμέλεια, ακόμα και σε αυτήν την ηλικία, δεν μπορεί να μένει ατιμώρητη.

Ωστόσο, το πραγματικό ερώτημα που αναδύεται είναι βαθύτερο και κοινωνιολογικό: Πού τελειώνει η ευθύνη του ανηλίκου και πού αρχίζει η ευθύνη των γονέων του; Η αμέλεια του πατέρα —η ανεπίτρεπτη φύλαξη ενός όπλου σε χώρο προσβάσιμο σε ανήλικο— δεν αποτελεί μόνο νομική παράλειψη, αλλά ηθικό έγκλημα. Για τον λόγο αυτό, έχει ήδη παραπεμφθεί να δικαστεί για τα αδικήματα της παραμέλησης εποπτείας ανηλίκου και της πλημμελούς φύλαξης όπλου. 

Οι συμπεριφορές του ανήλικου δράστη δεν ήταν άγνωστες — καταγράφονται στη δικογραφία παρελθοντικά επεισόδια επικίνδυνης συμπεριφοράς, που αποσιωπήθηκαν. Ας το πούμε καθαρά: Όταν ανήλικοι σκοτώνουν, η ευθύνη βαραίνει και το περιβάλλον που τους διαμορφώνει. Η υπόθεση αυτή ανέδειξε με τον πιο οδυνηρό τρόπο την ανάγκη να επαναξιολογηθεί η γονεϊκή ευθύνη όχι μόνο ως νομικός θεσμός, αλλά και ως κοινωνική στάση. Η ζωή ενός παιδιού δεν μπορεί να χαθεί στο όνομα της «ανευθυνότητας» και της «απροσεξίας».

Η παρούσα απόφαση αποτελεί μια πρώτη νίκη για τη μνήμη ενός παιδιού που χάθηκε τόσο άδοξα. Όμως, το πραγματικό στοίχημα είναι να μη χρειαστεί να υπερασπιστούμε ξανά το αυτονόητο: ότι κανένα παιδί δεν πρέπει να κινδυνεύει μέσα στο σπίτι ενός άλλου παιδιού.

Άρτεμις Β. Παπαμάνου, L.L.M

Δικηγόρος Παρ’ Πρωτοδίκαις.