Η προσπάθεια για την ένταξη της Νικόπολης στον Κατάλογο Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Unesco είναι κορυφαίας σημασίας για τον τόπο μας. Όχι μόνο γιατί η ένταξη συμβάλλει στην ανάδειξη και τη διεθνή αναγνώριση των μνημείων μας και της περιοχής μας, αλλά και γιατί σηματοδοτεί την εκκίνηση μιας νέας εποχής όπου η επισκεψιμότητα αυξάνεται κατακόρυφα με σημαντικές συνέπειες για την οικονομία της περιοχής.
Για να είναι ξεκάθαρη η διαδικασία προς όλους τους πολίτες τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσουμε προκειμένου η αρχαία Νικόπολη να ενταχθεί στον Κατάλογο της Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO είναι τα εξής: α)ένταξη του μνημείου στον Ενδεικτικό Κατάλογο της Χώρας, β)προετοιμασία και υποβολή φακέλου υποψηφιότητας στο Κέντρο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO με βάση τις προϋποθέσεις του Κέντρου, γ)εγγραφή του μνημείου στο Κατάλογο.
Η προσπάθεια για την ένταξη της αρχαίας Νικόπολης έχει ξεκινήσει από το 2003. Άνθρωποι και φορείς, όπως το Υπουργείο Πολιτισμού με την καθοριστική συμβολή του, η Επιστημονική Επιτροπή της Νικόπολης του ΤΔΠΕΑ, το ΤΕΕ, ο Δήμος, η Tοπική Eπιτροπή Unesco Πρέβεζας, σύλλογοι, μεμονωμένοι πολίτες κ.α, ξεκίνησαν μια προσπάθεια για να προωθήσουν αυτό το όραμα.
Στην αρχή έγιναν κάποια βήματα, όμως σταδιακά η προσπάθεια ατόνησε, πέρασαν δέκα περίπου χρόνια, ο φάκελος υποψηφιότητας δεν ετοιμάστηκε ποτέ με αποτέλεσμα να έχουμε φτάσει στο 2012 και να υπάρχει πλέον κίνδυνος απένταξης. Αυτή θα ήταν μια καταστροφική εξέλιξη η οποία θα στερούσε οριστικά την ευκαιρία αυτή για την Νικόπολη και την περιοχή μας.
Με την απειλή του αποκλεισμού προ των πυλών, ο αντιπεριφερειάρχης ΠΕ Πρέβεζας συγκάλεσε επανειλημμένες συσκέψεις, με στόχο την αποτροπή του αποκλεισμού της Νικόπολης, την αναθέρμανση και ανασυγκρότηση του φακέλου υποψηφιότητας της, που πιστεύουμε ότι απολύτως επάξια πρέπει να συμπεριληφθεί στον Κατάλογο της Unesco και την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση της τοπικής κοινωνίας. Στις συσκέψεις αυτές για τον κοινό μας στόχο συμμετείχαν η Επιστημονική Επιτροπή της Νικόπολης του ΤΔΠΕΑ, η ΛΓ’ Εφορεία Αρχαιοτήτων, το ΤΕΕ, ο Δήμος, η Τοπική Επιτροπή Unesco Πρέβεζας και άλλοι ενδιαφερόμενοι.
Πρώτο μέλημα ήταν να μπει πάλι η αρχαία Νικόπολη στον ενδεικτικό κατάλογο υποψηφιοτήτων με επικαιροποιημένα στοιχεία. Παράλληλα προσπαθούσαμε και συνεχίζουμε να προσπαθούμε να υλοποιήσουμε τις παρεμβάσεις που απαιτούνται, στους τομείς ευθύνης μας, ώστε να πληρούμε τις νέες προκαθορισμένες και αυστηρές προϋποθέσεις ένταξης που έχει θέσει το Κέντρο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της Unesco, προϋποθέσεις που οφείλουμε να τεκμηριώσουμε με επάρκεια.
Με την υφιστάμενη κατάσταση είναι σχεδόν αδύνατο να γίνει η εγγραφή του μνημείου στον Κατάλογο της Παγκόσμιας Κληρονομιάς της Unesco. Για να μπορέσουμε να επιτύχουμε το στόχο μας απαιτούνται ένα πλήθος από παρεμβάσεις οι οποίες σε συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς έχουν δρομολογηθεί.
Οι παρεμβάσεις αυτές συμπεριλαμβάνουν: μελέτες για τη δημιουργία του αρχαιολογικού πάρκου της Νικόπολης (οι οποίες εκπονούνται από την Επιστημονική Επιτροπή, τη ΛΓ’ Εφορία Αρχαιοτήτων, κ.α), την επαναχάραξη της εθνικής οδού Πρέβεζας - Ιωαννίνων που περνάει μέσα από τον αρχαιολογικό χώρο, την απαλλοτρίωση ή ανταλλαγή ιδιοκτησιών που βρίσκονται μέσα στον αρχαιολογικό χώρο, στο οποίο είναι απαραίτητη η συνδρομή του Δήμου, μελέτες στελέχωσης και βιωσιμότητας του όλου εγχειρήματος, μελέτες για την προσβασιμότητα των μνημείων και τη σήμανση, έργα ανάδειξης των μνημείων στην κατεύθυνση της ενιαιοποίησης του αρχαιολογικού πάρκου και πολλά άλλα.
Είναι ουσιαστικός όρος για την επιτυχημένη υποψηφιότητα να μην περνάει ο εθνικός δρόμος μέσα από τον αρχαιολογικό χώρο. Για να γίνει η μεταφορά του εθνικού δρόμου έχει ανατεθεί από την Περιφέρεια Ηπείρου και υλοποιείται μελέτη, η οποία προχωράει και είμαστε ιδιαιτέρως ικανοποιημένοι που εγκρίθηκε από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο.
Επιπλέον έχει γίνει η οριοθέτηση του αρχαιολογικού χώρου της Νικόπολης, η οποία επίσης εγκρίθηκε από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο.
Καθοριστικής σημασίας, πιστεύουμε, για την ενίσχυση της υποψηφιότητας, είναι επίσης οι παρεμβάσεις που έχουμε κάνει για την ανάδειξη των ίδιων των μνημείων. Με 100.000 ευρώ από πόρους της Π.Ε. Πρέβεζας και 1.5000.000 ευρώ που εξασφαλίσαμε από το ΕΠΑΝ, γίνονται από πέρσι σοβαρές εργασίες ανάδειξης του θεάτρου της Νικόπολης.
Σε συμφωνία με τους συλλόγους εργοληπτών αποφασίσαμε το 0,5% του προϋπολογισμού κάθε δημοσίου έργου στην περιοχή να διατίθεται για την ανάδειξη των αρχαιολογικών χώρων.
Η συνεργασία μας με το Διάζωμα που ασχολείται με την ανάδειξη των αρχαίων θεάτρων, για τη δημιουργία του καινοτομικού τουριστικού προϊόντος με τίτλο «Πολιτιστικές Διαδρομές στα Αρχαία Θέατρα της Ηπείρου» δυναμώνει ακόμη περισσότερο την προοπτική των προσπαθειών μας.
Όμως, πρέπει να τονίσω ότι όλες αυτές οι προσπάθειες θα μπορούσαν να αποβούν άκαρπες αναφορικά με την προετοιμασία του φακέλου υποψηφιότητας, αν εξέπνεε η προθεσμία και απεντάσσονταν η Νικόπολη από τον ενδεικτικό κατάλογο των υποψηφιοτήτων.
Γι’ αυτό ζητήσαμε από νωρίς την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού στις προσπάθειές μας. Πραγματοποιήθηκαν επανειλημμένες επισκέψεις του Αντιπεριφερειάρχη στο Υπουργείο Πολιτισμού και συναντήσεις με υπηρεσιακούς παράγοντες, με τη Γενική Γραμματέα του Υπουργείου κ. Μενδώνη και με τον Υπουργό Πολιτισμού κο Τζαβάρα, τον οποίο και προσκάλεσε να επισκεφτεί τα μνημεία του Νομού μας και την αρχαία Νικόπολη και ο οποίος μόλις είδε την αρχαία Νικόπολη αναφώνησε ότι η «Νικόπολη είναι Εθνική υπόθεση».
Σε συνέχεια των παραπάνω και με την πολύτιμη και ουσιαστική στήριξη της Γενικού Γραμματέως κας Μενδώνη στην προσπάθειά μας, με την επίσκεψη της ιδίας στη Νικόπολη και σε συνέχεια του από 2-5-2013 εγγράφου που εστάλη από την κα Μενδώνη, το οποίο μας ενημερώνει ότι ο αρχαιολογικός χώρος της Νικόπολης συμπεριλήφθη εκ νέου στον πρόσφατα αναθεωρημένο Ενδεικτικό Κατάλογο της χώρας μας, καθώς και της τηλεφωνικής επικοινωνίας του Αντιπεριφερειάρχη με την κα Μενδώνη, ήρθαμε στην ευχάριστη θέση να ανακοινώσουμε 2 έγκυρες πλέον και πολύ σημαντικές ειδήσεις:
Αφενός την αμέριστη στήριξη, με τη συμμετοχή στελεχών του Υπουργείου Πολιτισμού στην Επιτροπή για την προετοιμασία της υποψηφιότητας.
Αφετέρου ότι ο αρχαιολογικός χώρος της Νικόπολης συμπεριλήφθη εκ νέου στον πρόσφατα αναθεωρημένο Ενδεικτικό Κατάλογο της χώρας μας, που παρέχει τον απαραίτητο χρόνο για την ολοκλήρωση της προετοιμασίας του φακέλου.
Αυτά είναι ιδιαιτέρως ευχάριστα νέα για την πορεία της υπόθεσης, που μας γεμίζουν και πάλι με ελπίδα για τη Νικόπολη.
Εάν ο πρόεδρος του τοπικού παραρτήματος Unesco, κος Ευάγγελος Κατσίμπρας ανακοίνωσε κατά την κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας του Ομίλου την ανανέωση της υποψηφιότητας του Αρχαιολογικού Χώρου της Νικόπολης στα υπό ένταξη Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO το έκανε έχοντας μόνο προφορικές διαβεβαιώσεις. Είχαμε κι εμείς προφορικές διαβεβαιώσεις αλλά επειδή δεν μας αρέσει να μιλάμε και να δίνουμε ελπίδες όταν δεν είμαστε σίγουροι για κάτι δεν το κάναμε.
Αρχή μας σε ότι κάνουμε είναι η συλλογικότητα και η συνεργασία. Στην προσπάθεια αυτή από την αρχή ζητήσαμε και λάβαμε τη συνεργασία όλων των ενδιαφερόμενων φορέων και πολιτών για να πετύχουμε μαζί το βέλτιστο αποτέλεσμα. Διότι έχει γίνει κοινή πεποίθηση ότι η υπόθεση της ένταξης της Νικόπολης στον Κατάλογο της Παγκόσμιας Κληρονομιάς της Unesco είναι τεράστιας σημασίας για τον τόπο μας, για την προοπτική του και ιδιαίτερα για τις επόμενες γενιές.
Ακριβώς, γι αυτό, και επειδή δεν είναι μόνο ένα σπουδαίο εγχείρημα αλλά και ένα δύσκολο εγχείρημα έχουμε ανοιχτή πρόσκληση συνεργασίας και ενθαρρύνουμε θερμά και ζητούμε τη συνεργασία και τη βοήθεια όλων.
Η υπόθεση της Νικόπολης υπερβαίνει τα στεγανά των διαχωρισμών αρμοδιοτήτων και σίγουρα υπερβαίνει μικροπολιτικές και άλλες σκοπιμότητες, όπως ατομικής προβολής, γι’ αυτό απαιτεί συστράτευση στην προσπάθεια που κάνουμε. Οι δικές μας επίμονες προσπάθειες σαφώς και δεν αναιρούν προσπάθειες άλλων φορέων, συλλόγων και τοπικών παραγόντων.
Οι αιτιάσεις όμως που κυκλοφόρησαν στον Τύπο και αποσκοπούν στην άντληση επικοινωνιακού οφέλους ή προβολής είναι ανεδαφικές, ανακριβείς και δε συμβάλλουν στην σωστή κατεύθυνση. Η ανακοίνωση μας είχε ως στόχο την ενημέρωση των πολιτών για τις ευχάριστες ειδήσεις που προαναφέρθηκαν, μετά την έγγραφη ενημέρωση από τη Γενική Γραμματεία του Υπουργείου Πολιτισμού.
Ο πρόεδρος του Ομίλου Unesco Πρέβεζας, κος Κατσίμπρας θα έπρεπε να επιχαίρει από τη βεβαιωμένη βάσει εγγράφου έκβαση, που ξαναδίνει την ελπίδα για την ένταξή της Νικόπολης στην Unesco, που μέχρι πρότινος από παραλείψεις ή αδράνεια παραλίγο να χαθεί και δεν θα μας ενοχλούσε εάν το έγγραφο της κας Μενδώνη απευθύνονταν σε εκείνον και το ανακοίνωνε αυτός.
Κλείνοντας θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά τους υπηρεσιακούς παράγοντες και την ηγεσία του Υπουργείου Πολιτισμού, τον Πρόεδρο της Επιστημονικής Επιτροπής της Νικόπολης του ΤΠΔΕΑ κο Κων/νο Ζάχο, την Προϊσταμένη της ΛΓ’ Εφορίας Αρχαιοτήτων κα Χριστίνα Μερκούρη, τον κο Σταύρο Μπένο από το Σωματείο ΔΙΑΖΩΜΑ, το Βουλευτή Ν. Πρέβεζας κο Δημήτρη Τσουμάνη, το Δήμαρχο Πρέβεζας κο Μπαίλη, το ΤΕΕ, την Τοπική Επιτροπή UNESCO Πρέβεζας, το Επιμελητήριο Πρέβεζας, συλλόγους, φορείς και πολίτες για όλη τη βοήθεια και όλες τις προσπάθειες που καταβάλλουν, ο καθένας από τη θέση του, προκειμένου να επιτευχθεί το κοινό μας όραμα.
Ο Αντιπεριφερειάρχης Π.Ε. Πρέβεζας
Στράτος Ιωάννου