.jpg)
Η έννοια και ο πραγματικός ρόλος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, του Δήμου. Η σημασία της καινοτομίας και της κοινωνικής επιχειρηματικότητας στη λειτουργία τους, στην ανάπτυξη της περιοχής, στην ευημερία των κατοίκων....
Η πολιτική των μνημονίων , επέφερε μια ανεπαίσθητη ανθρωπιστική κρίση με πολλούς ανέργους, φτωχοποιημένους και εξαθλιωμένους έλληνες. Το κοινωνικό κράτος, η ασφάλιση, η υγεία έχουν καταρρεύσει ενώ το καλύτερο ανθρώπινο δυναμικό αναζητεί ελπίδα.
Όλα αυτά όμως οφείλονται σε επιλογές ανθρώπων, άρα και ευθύνες. Τα πάντα είναι επιλογές μας άλλωστε. Χρονιά εκλογών η φετινή και η κοινωνία μας βρίσκεται μπροστά σε νέες προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπίσει. Συσσωρευμένα προβλήματα από τα προηγούμενα χρόνια αλλά και οράματα για το μέλλον, μας προκαλούν να δώσουμε απαντήσεις, να ενεργοποιηθούμε ως πολίτες. Σε 2 μήνες θα διεξαχθούν οι Αυτοδιοικητικές εκλογές. Ιδού λοιπόν η ευκαιρία, ιδού και ηπρόκληση. Τα χρόνια άλλωστε είναι πολύ δύσκολα και κανείς δεν πρέπει να επαναπαυθεί.
Από τη σύσταση του Ελληνικού Κράτους αποτελούσε ξεχωριστό θεσμό η Τοπική Αυτοδιοίκηση. Ευθύνη της πάντα, όπως και τώρα, η προστασία της ζωής, της υγείας, καθώς και των οικονομικών αγαθών των πολιτών. Στις σύγχρονες κοινωνίες η Τ.Α. είναι θεμελιώδης θεσμός για την ποιότητα της Δημοκρατίας και πυλώνας προώθησης της τοπικής ανάπτυξης.
Σαφώς και υπάρχουν πολλά ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν, πως φτάσαμε ως εδώ . Θα προσπαθήσω λοιπόν από τη δική μου οπτική να μπω στο θέμα. Ποια είναι η έννοια, ποιός ο ρόλος της, αν μπόρεσε να ανταποκριθεί στις σημερινές ανάγκες αλλά και ποια Αυτοδιοίκηση θέλουμε σήμερα.
Για πολλούς ανθρώπους και κατ’ εμέ. η αυτοδιοίκηση πρέπει να αποτελέσει βασικό φορέα κοινωνικής πολιτικής και αναδιανομής του κοινωνικού πλούτου. Να είναι πρωταγωνίστρια στην αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης και βασικό στήριγμα του τοπικού και περιφερειακού σχεδιασμού. Να απεγκλωβιστεί από τις πελατειακές σχέσεις έτσι που να επιτρέψει σε όλους τους πολίτες να εμπλέκονται στη συλλογική διαχείριση των κοινών. Να προτάσσει την αλληλεγγύη και να διεκδικεί τη δυνατότητα ναδιαδραματίσει ουσιαστικό ρόλο στην παραγωγική και κοινωνική ανασυγκρότηση της τοπικής κοινωνίας.
Επιπλέον, στα δικά μου ΠΙΣΤΕΥΩ, τοπική αυτοδιοίκηση σημαίνει Καινοτομία.Και βέβαια καινοτομία δεν είναι το στρώσιμο χαλικιών και το άνοιγμα κατσικόδρομων.
Καινοτομία είναι οτιδήποτε δημιουργεί συμμετοχή του δημότη, οτιδήποτε αναδεικνύει την περιοχή, οτιδήποτε βοηθά το γενικό σύνολο. Καινοτομία είναιο εθελοντισμός, ένα ολοκληρωμένο Δημοτικό Πληροφοριακό Σύστημα, είναι η συμβολή στην ανάπτυξη νέων κοινωνικών επιχειρήσεων, είναι η μέριμνα για τα άτομα με ειδικές ανάγκες, καινοτομία αποτελούν τα προγράμματα δια βίου μάθησης στη τοπική κοινωνία.
Καινοτομία είναι, οι τεχνικές που προάγουν και προστατεύουν το περιβάλλον, η αξιοποίηση δημοτικών ακινήτων και τοπικών πλουτοπαραγωγικών πόρων για τη δημιουργία επιχειρήσεων, η λήψη διοικητικών μέτρων για τη διευκόλυνση των επιχειρήσεων, καινοτομία αποτελεί η ανάδειξη της αξίας της κοινωνικής επιχειρηματικότητας και η ενίσχυση των κοινωνικών συνεταιριστικών επιχειρήσεων.
Απο όλα αυτά όμως, για εμένα κομβικό ρόλο έχει η κοινωνική επιχειρηματικότητα.
Βασικός κορμός της κοινωνικής οικονομίας, λειτουργεί ως παράγοντας μόχλευσης πλούτου ιδεών, κοινωνικής καινοτομίας, σεβασμού κάθε ανθρώπινης μονάδας, μέσα στο πλαίσιο των κοινωνικών δικαιωμάτων. Βάση της είναι ο κοινωνικός χαρακτήρας της ανάπτυξης, η κοινωνική ζήτηση και η ανθρώπινη προσφορά. Δράσεις που οδηγούν σε υψηλούς δείκτες κοινωνικής συνοχής και ευημερίας.
Ηκοινωνική επιχειρηματικότητα αναδύεται εκεί όπου το κράτος αποδεικνύεται ανεπαρκές. Στην κρίση που ζούμε, η ανάπτυξη της πραγματικής κοινωνικής οικονομίας μέσω δημιουργίας βιώσιμων κοινωνικών και συνεταιριστικών επιχειρήσεων αποτελεί μία αξιόπιστη λύση. Σκοπός της είναι να παράξει κοινωνική αξία και να απαντήσει με όρους επιχειρηματικότητας σε ένα κοινωνικό πρόβλημα.
Πιστεύω σθεναρά πως πρέπει να δοθεί έμφαση στη δημιουργία επιχειρήσεων και όχι στην προσωρινή απασχόληση ανέργων μέσω προγραμμάτων. Με τον τρόπο αυτό, ένα σημαντικό μέρος της κοινωνίας μας και ειδικότερα η νέα γενιά θα αποκτήσει επιχειρηματικά συνεταιριστικά - κοινωνικά ερείσματα και έτσι θα πολλαπλασιασθούν τα οφέλη για τις τοπικές κοινωνίες, καθώς θα είναι και μόνιμα και βιώσιμα. Οι τοπικές κοινωνίες πρέπει να έχουν οφέλη άμεσα από την επιχειρηματικότητα και αυτό θα γίνει και με τη συμμετοχή τους σε συνεταιριστικές – κοινωνικές - πολυμετοχικές επιχειρήσεις. Χωρίς αγγυλώσεις και τσιπριστικά δόγματα αλλά συνεργαζόμενοι και με τον ευρύτερο καινοτόμο ιδιωτικό τομέα και με ένα παραγωγικό - μη γραφειοκρατικό δημόσιο τομέα. Ο Δήμος οφείλει να συμμετάσχει και να στηρίζει τέτοιες δράσεις.
Με σχετικές δράσεις μπορείς να έχεις προσδοκίες ως τοπική κοινωνία, ως δήμος. Είναι αδιανόητο να μην υπάρχει σε ολόκληρο το δήμο ένα εργαστήριο δημιουργικής απασχόλησης παιδιών, τράπεζα χρόνου , γραφείο διαμεσολάβησης.
Ο Δήμος, οι δήμοι έχουν τη δυνατότητα να «εμπλακούν» με διάφορους τρόπους σε ζητήματα ανάπτυξης τοπικής ή ακόμη και διατοπικής διάστασης και να ενισχύσουν έτσι την τοπική επιχειρηματική δραστηριότητα. Αυτό μπορούν να το επιτύχουν είτε με δικούς τους πόρους είτε δημιουργώντας τις αναγκαίες υποδομές μεταφορών, επικοινωνιών, είτε αγοράζοντας τις υπηρεσίες και τα προϊόντα τοπικών μονάδων είτε παρέχοντας επιπλέον υπηρεσίες σε τοπικές οικονομικές μονάδες είτε χρηματοδοτώντας μέσω ειδικών μηχανισμών ( jointventures ) τοπικές αναπτυξιακές πρωτοβουλίες και κοινωνικές συνεταιριστικές επιχειρήσεις.
Οι δυνατότητες υπάρχουν. Μπορεί να αξιοποιηθεί ο επενδυτικός νόμος, ο 4146 του 2013. Υπάρχουν χρηματοδοτικές ευκαιρίες που αφορούν τον τομέα της μεταποίησης στον τομέα της γεωργίας και της κτηνοτροφίας. Επιδοτείται η δημιουργία σύγχρονου ελαιοτριβείου, οινοποιείου, αλλά και μονάδα επεξεργασίας αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών. Η επιδότηση μπορεί να κινηθεί και στο 50% των επιλέξιμων δαπανών.
Για παράδειγμα στον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα όπου μέσα από τη νέα ΚΑΠ, οι νέοι παραγωγοί 18 έως 40 ετών μπορούν να λαμβάνουν επιδότηση εγκατάστασης, που μπορεί να φτάσει και τις 70.000€. Επιπλέον δίνεται πλέον και η δυνατότητα συντονισμού των προγραμμάτων αγροτικής ανάπτυξης με τα άλλα περιφερειακά ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και με τομεακά προγράμματα. Αυτό σημαίνει νέες πηγές χρηματοδότησης για τις επιχειρήσεις τυποποίησης, εμπορίας. Ο Δήμος οφείλει να στηρίζει τέτοιες δράσεις. Τίποτα δεν χαρίζεται, ιδίως η ανάπτυξη.
Οι κοινωνικές επιχειρήσεις χρειάζονται ανθρώπους με όραμα και επιμονή, διάθεση για συμμετοχή και προσφορά στο πλαίσιο της κοινωνικής σφαίρας. Σε περιβάλλον οικονομικής ύφεσης και κρίσης αξιών, σε μία εποχή αβεβαιότητας , σε περίοδο που κυριαρχεί η επισφάλεια στην εργασία και στις κοινωνικές μας σχέσεις, είναι αναγκαίο να υιοθετήσουμε κοινωνικές αξίες, όπως η κοινωνική προσφορά και η κοινωνική ευθύνη. Εθελοντισμός με λίγα λόγια. Στην εποχή μας, είναι πολύ σημαντικό να αποδείξουμε ότι υπάρχει κάτι περισσότερο στη ζωή μιας κοινωνίας. Εδώ είναι ο συντονιστικός ρόλος του Δήμου ή άλλων θεσμών της Τοπικής αυτοδιοίκησης.
Ο ρόλος του Δήμου, της Τ.Α. ιδιαίτερα στην τοπική επιχειρηματικότητα είναι διαρκώς διευρυνόμενος. Ο λόγος στον οποίο οφείλεται αυτό είναι επειδή, η Τ.Α. βρίσκεται κοντά στον πολίτη και τον επιχειρηματία, γνωρίζει πολύ καλύτερα τα προβλήματα και τις τοπικές ανάγκες και προοπτικές, καθώς επίσης και τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να συμβάλλει στη βιώσιμη τοπική ανάπτυξη μέσα από μία σειρά δράσεων. Σημαντικό για την τοπική βιώσιμη ανάπτυξη είναι τόσο η «διαφοροποίηση»όσοκαι η«εξειδίκευση» που μόνο μέσα από την αξιοποίηση των τοπικών πλεονεκτημάτων και ιδιαιτεροτήτων γίνεται εφικτή.
Οι φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης δεν πρέπει να θυσιάζουν την μελλοντική ευημερία των πολιτών προς χάριν της παρούσας ευημερίας. Θα πρέπει, δηλαδή, να υπάρχει πάντα κατά νου η αγωνία για το μέλλον, αλλά πολύ περισσότερο η φροντίδα και η πορεία για την βιώσιμη ανάπτυξη. Όλοι οι σύγχρονοι οργανισμοί οριοθετούνται και αναπτύσσονται στο βαθμό που διαχειρίζονται αποτελεσματικά και αποδοτικά την οργανωσιακή γνώση που έχουν αποκτήσει. Η μετάβαση στην οικονομία της γνώσης γίνεται μέσα από τη καινοτομική δραστηριότητα που έχει αναπτύξει ο κάθε οργανισμός. Επομένως, κοινός στόχος των ΟΤΑ θα μπορούσε να είναι η επένδυση στην καινοτομία και στην κοινωνία της γνώσης.
Καινοτομία για έναν ΟΤΑ είναι να λειτουργήσει με τρόπο ανθρώπινο, πιο αποτελεσματικό, πιο άμεσο. Η καινοτομία μπορεί να αφορά από τις εγκαταστάσεις και τον τρόπο λειτουργίας ενόςδήμου, ενός οργανισμού μέχρι και την παροχή των υπηρεσιών του στο κοινωνικό σύνολο. Η καινοτομία δεν είναι απλά ένα εξωτερικό πρόβλημα που αγγίζει μονάχα τις επιχειρήσεις και την ανταγωνιστικότητα. Είναι και πρόβλημα των οργανισμών που προσφέρουν στην κοινωνία διότι μεταφέρουν τη δημιουργική σκέψη τόσο στη λειτουργία τους, όσο και στην παροχή των υπηρεσιών τους. Η δημιουργική σκέψη είναι ευκολότερη σε Δήμους και οργανισμούς οι οποίοι είναι ανοικτοί σε νέες ιδέες και απόψεις και δεν παραμένουν προσκολλημένοι σε παραδοσιακούς μηχανισμούς και δομές.
Επί της ουσίας να μετατραπεί η κρίση σε ευκαιρία εφαρμόζοντας στην τοπική αγορά καινοτόμες ιδέες, που είναι αφιερωμένες στην επίλυση κοινωνικών προβλημάτων, στην εξυπηρέτηση των μη ευνοημένων και στην παροχή κοινωνικά σημαντικών αγαθών, τα οποία δεν παρέχονται με επαρκή τρόπο από δημόσιους φορείς ή ιδιωτικές αγορές.
Με αυτόν τον τρόπο μπορεί να λειτουργήσει ως μία αναδυόμενη εναλλακτική οικονομία, διαμορφώνοντας συνθήκες ευρύτερης μόχλευσης ευκαιριών, τόσο στο παρόν όσο και στο μέλλον. Με αυτούς τρόπους μπορείς να δημιουργήσεις ένα προσοδοφόρο Δήμο, μιά όμορφη πόλη, με δυνατότητες και προοπτικές.
Δήμος σημαίνει το σπίτι μου. Σημαίνει ο δρόμος μου. Το πεζοδρόμιό μου. Το παρόν και το μέλλον μου. Είμαι υποχρεωμένος να τα σέβομαι όπως κάνω με την οικία μου. Όλοι μαζί μπορούμε να βοηθήσουμε στην βελτίωση της τοπικής ζωής εφόσον δοθεί η δυνατότητα στον καθένα.
Σκεφτείτε, γνωρίστε το Δήμο και το Μάιο αποφασίστε με ποιανού υποψήφιου τοπικού άρχοντα το μέρος θα ταχθείτε. Και βέβαια δεν εξαιρώ επί τούτου ούτε τον εαυτό μου. Με βάση όμως το πρόγραμμα και τους επιτεύξιμους στόχους του και όχι τα πρόσωπα.
Η απόφαση δική μας όπως και το μέλλον της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην περιοχή μας!!!
** Ο Ξενοφών Καραβίδας είναι δημότης του Δ.Δ. Λούρου Πρέβεζας.