Οι εκδηλώσεις ξεκίνησαν με την Δοξολογία η οποία τελέστηκε στον Ιερό Ναό του Αγίου Χαραλάμπους χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Πρεβέζης Χρυσοστόμου και με παρόντες μεταξύ άλλων τον Δήμαρχο Πρέβεζας Χρήστου Μπαϊλη, τον εκπρόσωπο της Αντιπεριφέρειας Πρέβεζας Περιφερειακό Σύμβουλο Βασίλη Κατσαμώρη, τον Περιφερειακό Σύμβουλο Γιώργο Ζιάκα ,τον πρόεδρο της Ενωσης Αποστράτων Κωσταντίνο Τσούτση, τον πρόεδρο της Ενωσης Αποστράτων Αξιωματικών Αεροπορίας Αθανάσιο Κεραμιδόγλου και εκπροσώπους φορέων και ,συλλόγων .
Παρόντες εκτός των τοπικών φορέων ήταν και δύο μέλη Φιλλεληνικού Συλλόγου από την Βόνιτα τα οποία θέλησαν με την παρουσία τους να τιμήσουν την συγκεκριμένη ημέρα.
Ομιλητής της εκδήλωσης ήταν ο πρόεδρος της Περιηγητικής Λέσχης Ευάγγελος Συγκούνας ο οποίος έδωσε έμφαση στην έννοια του Φιλλεληνισμού και τους ανθρώπους που τον έκαναν πράξη αναφέροντας τα εξής:
«Για πέμπτη χρονιά γιορτάζουμε, σήμερα 19 Απριλίου, ημέρα θανάτου του Λόρδου Βύρωνα (o οποίος πέθανε στο Μεσολόγγι στις 19-4-1824), την ημέρα Φιλελληνισμού και Διεθνούς Αλληλεγγύης. Στο πλαίσιο αυτό θα επιχειρήσω μια ιστορική αναδρομή της ιστορίας του φιλελληνισμού και της διασύνδεσής του με την αναγκαιότητα της διεθνούς αλληλεγγύης.
Ο όρος φιλελληνισμός είναι πολύ πιο παλιός απ’ ότι φανταζόμαστε. «Πρώτος ο Ηρόδοτος αποκάλεσε φιλέλληνα τον Φαραώ της Αιγύπτου Άμασι, αλλά και κατά τους Μακεδονικούς χρόνους ονομάστηκαν φιλέλληνες και άλλοι βασιλιάδες, προστάτες ή φίλοι των Ελλήνων, καθώς και όσοι φρόντιζαν για την εθνική ενότητα ή έδειχναν ενδιαφέρον για τον αγώνα των Ελλήνων κατά των Περσών». Στην αρχαία Ρώμη, αυτοκράτορες όπως ο Μάρκος Αυρήλιος οδήγησαν τον ελληνικό χώρο σε νέα εποχή ακμής.
Συνεχίζοντας την περιήγησή μας μέσα στους αιώνες, θα διαπιστώσουμε ότι στα σκοτεινά χρόνια του Μεσαίωνα ονομάζονταν φιλέλληνες οι θαυμαστές της αρχαιότητας γενικά, ενώ φτάνοντας στην Αναγέννηση, όπου οι επιστήμες και οι τέχνες αρχίζουν να ανοίγουν τους ορίζοντες του, ως τότε, αγράμματου και θρησκόληπτου ανθρώπου, ο φιλελληνισμός θα αποκτήσει και άλλες διαστάσεις.
Οι ανθρωποκεντρικές επιστήμες κερδίζουν διαρκώς έδαφος, καθώς ο ουμανισμός και οι κλασικές σπουδές γίνονται πλέον της μόδας για τις πιο εύπορες τάξεις. Το αρχαίο ελληνικό πνεύμα, σε συνδυασμό με το ρομαντισμό αλλά και τον έντονο φιλελευθερισμό, που τολμά να βγει από τα σπάργανα, οδηγεί τους πιο μορφωμένους αστούς, τους «πεφωτισμένους», σε ριζοσπαστικές κινήσεις για την ελευθερία και ανεξαρτησία των λαών.
Μέσα σ’ αυτό το κλίμα του Διαφωτισμού έχουμε θεμελιώδεις Διακηρύξεις των δικαιωμάτων του ανθρώπου, που παρ’ όλο που βρίσκονται ακόμα σε πρωτολειακή μορφή, θα οδηγήσουν σε ρηξικέλευθες επαναστάσεις, όπως η αμερικανική και η γαλλική. Πώς, λοιπόν, θα μπορούσε να μείνει πίσω η σκλαβωμένη Ελλάδα;
Το φαινόμενο του φιλελληνισμού θα βρει πολύ πρόσφορο έδαφος για να αναπτυχθεί στη Δυτική Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική τις δύο πρώτες δεκαετίες του 19ου αιώνα, για να φτάσει στο ζενίθ με το ξέσπασμα της Ελληνικής Επανάστασης. Εκδηλώθηκε δε, με πολλούς τρόπους. Οι αρχαίες ελληνικές σπουδές γίνονται της μόδας, πολλοί περιηγητές έρχονται να επισκεφθούν τη σκλαβωμένη χώρα μας...
Οργανώθηκαν δημοσιογραφικές εκστρατείες υπέρ της αγωνιζόμενης Ελλάδας. Ο Τύπος υποστηρίζει ανοιχτά τον Αγώνα, αλλά και στη ζωγραφική, τη γλυπτική, τις λιθογραφίες, τη λογοτεχνία, την ποίηση η εξεγερμένη Ελλάδα κατέχει πρωταγωνιστικό ρόλο. Οι διάσημοι πίνακες του Γάλλου Ντελακρουά «Σκηνές από τις σφαγές της Χίου» και «Η Ελλάδα στα ερείπια του Μεσολογγίου» τάραξαν για τα καλά τα ήρεμα νερά της υπνωτισμένης Ευρώπης.
Ο μεγάλος Γάλλος λογοτέχνης και οραματιστής Βίκτωρ Ουγκώ, γράφει στους στίχους του, όπως τους μετέφρασε ο Παλαμάς:
«Τούρκοι διαβήκαν, χαλασμός,
θάνατος πέρα ως πέρα. Ερμιά παντού
Μα κοίτα πάνου εκεί στο βράχο…
κάποιο παιδί μονάχο…
Διαβάζει, μου κράζει το Ελληνόπουλο
με το γαλάζιο μάτι:
Βόλια, μπαρούτι θέλω, να!»
Στη Γερμανία, ο Γκαίτε, ο Σίλλερ, αλλά και ο Μίλλερ, συγκλονίζουν τον σκεπτόμενο κόσμο της διανόησης με τους φιλελληνικούς τους στίχους. Παράλληλα, τα φιλελληνικά κινήματα ξεφυτρώνουν σαν μανιτάρια στις διάφορες χώρες, όχι μόνο με τη μορφή της Τέχνης, αλλά και με χρηματική υποστήριξη του ένοπλου αγώνα. Αντικείμενα καθημερινής χρήσης με αρχαίες ελληνικές παραστάσεις πωλούνται σε όλη την Ευρώπη υπέρ της αγωνιζόμενης Ελλάδας. Στην Ελβετία, ο τραπεζίτης Εϋνάρδος ξόδεψε τεράστια χρηματικά ποσά από την προσωπική του περιουσία. Σε πολλές ευρωπαϊκές πόλεις ιδρύονται τα Ελληνικά Κομιτάτα, που συντονίζουν τις φιλελληνικές ενέργειες και διοργανώνουν εράνους υπέρ της χώρας μας. Επιφανείς προσωπικότητες απ’ όλον τον κόσμο θα βάλουν το λιθαράκι τους στον απελευθερωτικό αγώνα. Μεταξύ άλλων, στη Γαλλία ο Φαβιέρος, στην Ιταλία ο Σανταρόζα, στην Αγγλία που διαθέτει πολύ ισχυρό ελληνικό κομιτάτο, ο πασίγνωστος Λόρδος Βύρωνας, στη Γερμανία, ο Λουδοβίκος Α΄, πατέρας του Όθωνα, στη Ρωσία, που η Επανάσταση ταυτίζεται με την Ορθοδοξία, ο Πούσκιν, στην Αμερική ο ίδιος ο Πρόεδρος Μονρό και ο εκδότης Στάνχοπ και τόσοι άλλοι.
Οι πιο πολλοί ήρθαν και οι ίδιοι στην Ελλάδα και έλαβαν μέρος στον εννιάχρονο Αγώνα και δυστυχώς σχεδόν όλοι σκοτώθηκαν στα πεδία των μαχών, ευτυχισμένοι, ωστόσο, που έδωσαν τη ζωή τους για την ελευθερία και τα ιδανικά τους. Φιλέλληνες, εξ άλλου, δεν ήταν μόνο Ευρωπαίοι και Αμερικανοί, αλλά και Τούρκοι -όσο παράξενο κι αν ακούγεται- και Άραβες από την Αίγυπτο, το Λίβανο, τη Συρία, την Παλαιστίνη και την Αραβική Χερσόνησο ήρθαν και πολέμησαν στο πλευρό μας.
Η ανάγκη όμως των όπλων γίνεται ολοένα και επιτακτικότερη. Ιδιώτες οπλοποιοί κυρίως, από τη Λιέγη του Βελγίου, προμηθεύουν τους επαναστάτες με όπλα και πληρώνονται από δάνεια που συνάπτουν οι Έλληνες την εποχή εκείνη, αλλά και από εράνους των απόδημων Ελλήνων και των φιλελληνικών κομιτάτων. Πυρομαχικά και όπλα επίσης προμηθεύουν και χώρες όπως η Πολωνία –που συμπαραστάθηκε πολύ στον Αγώνα– αλλά και φάρμακα και εφόδια.
Ο φιλελληνισμός, έτσι παύει πια να αποτελεί απλή προέκταση της αρχαιολατρίας, αλλά ταυτόχρονα ενσωματώνει και μια έντονη διαμαρτυρία απέναντι στις καταπιεστικές κυβερνήσεις της Ευρώπης, που δεν είναι καθόλου ευνοϊκά διατεθειμένες απέναντι στα απελευθερωτικά κινήματα και τις δημοκρατικές διαδικασίες. Και ενώ οι διανοούμενοι και προοδευτικοί διατυμπανίζουν με κάθε τρόπο τον φιλελληνισμό τους, τα ευρωπαϊκά κράτη αυτά, καθ’ εαυτά, θα μπορούσαν άνετα να χαρακτηριστούν ως «μισελληνικά», στο μέτρο και στο βαθμό όπου φιλελληνισμός = φιλελευθερισμός.
Χρόνια αργότερα, στον σκοτεινό εφιάλτη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, όπου η ανθρωπότητα δοκιμάζεται σκληρά, αλλά η Ελλάδα αρνείται πεισματικά την υποταγή στους Ιταλούς, διθύραμβοι θαυμασμού και συμπάθειας για τη λιλιπούτεια χώρα μας αναζωπυρώνουν τον ξεχασμένο Φιλελληνισμό. Γράφει χαρακτηριστικά ο Γάλλος Αντρέ Ζιντ, σε επιστολή του προς τον Κ. Θ. Δημαρά την 31η Δεκεμβρίου 1940, εξυμνώντας τον ελληνικό λαό: «… Αντιπροσωπεύετε για μάς τον θρίαμβο της παλικαρίσιας αρετής, της πραγματικής αξίας, εκείνης των ολιγαρίθμων. Και τι ευγνωμοσύνη αισθάνονται για σας, γιατί ξαναδώσατε σ’ ολόκληρη την ανθρωπότητα εμπιστοσύνη, θαυμασμό, αγάπη και ελπίδα στον άνθρωπο.»
Ιδιαίτερη όμως αναφορά οφείλουμε να κάνουμε στο Λόρδο Βύρωνα, στη μνήμη του οποίου γιορτάζουμε σήμερα. «Νους φωτεινός», κατά τον Γκαίτε, «θερμός και αγέρωχος αγωνιστής της ελευθερίας των λαών», κατά τον Γκόρκι, «ποιητική ιδιοφυΐα, αλλά και διάνοια πολιτική», κατά τον Ελευθέριο Βενιζέλο, ο Λόρδος Βύρων αναδείχθηκε σε βάρδο της ελευθερίας και σε κορυφαίο εκπρόσωπο του πνεύματος της αντίστασης κατά των ισχυρών της εποχής του. Αγωνίσθηκε και θυσιάστηκε για την εθνική ανεξαρτησία της Ελλάδας και ταυτόχρονα απέδιδε στον εαυτό του τον τίτλο «πολίτης του κόσμου».
Υπήρξε υπέρμαχος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τασσόμενος από το βήμα της Βουλής των Λόρδων (27/2/1812) κατά της θανατικής ποινής σε βάρος των εξεγερμένων κλωστοϋφαντουργών του Νότιγχαμ, οι οποίοι κατέστρεφαν τις μηχανές που τους «έπαιρναν» τις δουλειές. Ύψωσε τη φωνή του από τους πρώτους κατά της κλοπής των Γλυπτών του Παρθενώνα από τον 'Ελγιν . Ως αντιρατσιστής, ο Λόρδος Βύρων είχε ταχθεί κατά των διακρίσεων σε βάρος των Καθολικών, που τους απέκλειαν τότε από τα Πανεπιστήμια της Οξφόρδης και του Κέμπριτζ που δέχονταν μόνο Προτεστάντες. Συνδυάζοντας τον φιλελληνισμό με την υπεράσπιση οικουμενικών αξιών, ο Λόρδος Βύρων μας άφησε μιαν ανεκτίμητη κληρονομιά, που μπορεί και πρέπει να αξιοποιηθεί στους σύγχρονους αγώνες για την ελευθερία και τα ανθρώπινα δικαιώματα, τον εκδημοκρατισμό και τον εξανθρωπισμό των διεθνών σχέσεων, αλλά και για τη διαμόρφωση των αντιλήψεων μας για τη θέση και το ρόλο της χώρας μας στα Βαλκάνια, στην Ευρώπη και τον κόσμο.
Τελειώνοντας το οδοιπορικό μας μέσα στο χρόνο, ας αναρωτηθούμε: υπάρχει φιλελληνισμός σήμερα; Σύμφωνα με τον καθηγητή του Πανεπιστημίου της Ζυρίχης Παύλο Τζερμιά: «… Ο μόνος τρόπος να ανανεώσουμε τον φιλελληνισμό, ώστε να περάσουμε από τον παραδοσιακό, τον κλασσικό φιλελληνισμό - που, να το πούμε έτσι χτυπητά έχει πεθάνει – στο νέο-φιλελληνισμό, είναι να ανανεώσουμε, να διευρύνουμε το περιεχόμενο των νεοελληνικών σπουδών στο εξωτερικό».
Το κλίμα όμως είναι ζοφερό. Διάγουμε περίοδο ανθελληνισμού και αφελληνισμού. Τα πανεπιστήμια και τα σχολεία του εξωτερικού που ασχολούνται με την ελληνική γλώσσα και πολιτισμό συνεχώς φθίνουν.
Σήμερα, στον καιρό της κρίσης οικονομικής και πολιτιστικής, φαίνεται να είναι επιτακτικότερη η ανάγκη να σκύψουμε το βλέμμα στις ανθρωπιστικές αξίες που δημιούργησε ο ελληνισμός. Έτσι λοιπόν η διεθνής αλληλεγγύη, θα πρέπει να είναι ο στόχος και ο αγώνας μας.
Ας επικαλεστούμε λοιπόν τη βοήθεια του Θεού, τον οποίο δοξολογήσαμε σήμερα, να μας φωτίσει και να δυναμώσει τον αγώνα όλων, όσων έχουν ανθρωπιστικές ευαισθησίες, προκειμένου να αναχαιτίσουν τη λαίλαπα της υλοζωίας, του αλόγιστου πλουτισμού και της καταστροφής του περιβάλλοντος στο όνομα της μεγιστοποίησης του κέρδους. Και τέλος ας μνημονεύσουμε και ας ευχαριστήσουμε από καρδιάς όλους εκείνους τους φιλέλληνες που αγωνίστηκαν στο πλευρό μας για την ελευθερία και τη δημοκρατία αναλογιζόμενοι και το μέγεθος της δικής μας ευθύνης.»
Αμέσως μετά το τέλος της δοξολογίας τελέστηκε επιμνημόσυνος δέηση και έγινε κατάθεση στεφάνων στο Ηρώο της πόλης ενώ η χορωδία του Μουσικού Σχολείου έψαλε τον ΕθνικόΥμνο.