ΜΝΗΜΕΙΟ ΤΩΝ ΠΡΟΣΦύΓΩΝ ΜΑΣ ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ, ΜΕ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΚΑΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟ
… ή βιαστική προεκλογική εκχώρηση δημόσιου χώρου;
Μεγάλωσα σε μια πόλη, την Πρέβεζα, που, όταν αναφερόμασταν σε κάποιο πρόσωπο που τύχαινε να έχει ποντιακή ή μικρασιατική καταγωγή, θα υπήρχε κάποιος που θα έσπευδε να διευκρινίσει πως «αυτός είναι πρόσφυγας». Το έζησα αυτό και το θυμάμαι πολύ καλά και ποτέ δεν κατάλαβα γιατί πολλοί συμπατριώτες μας Πρεβεζάνοι αναλάμβαναν να δηλώνουν την προέλευση του συγκεκριμένου ατόμου, ενώ στην κουβέντα δεν ετίθετο τέτοιο ζήτημα. Τι εννοούσαν; Ξέρω βέβαια πως πολλοί συμπατριώτες μας από άλλα μέρη της χώρας μας, έχουν διατηρήσει ακόμα αυτή τη συνήθεια. Πριν από καιρό, σε μια φιλική συζήτηση, έγινε αναφορά στη γνωστή δημοσιογράφο τηλεπαρουσιάστρια Πόπη Τσαπανίδου και θυμάμαι πως και εκεί ένας φίλος διέκοψε για να υπενθυμίσει πως «αυτή είναι Πόντια». Τι εννοούσε, ούτε και κατάλαβα. Ούτε ειρωνικά, ούτε εχθρικά το είπε πάντως.
Να πω εδώ, πως, όταν άρχισαν να εγκαθίστανται οι «Πρόσφυγες» στην Πρέβεζα, εμείς οι «ντόπιοι» δείξαμε μεγάλη εχθρότητα. Στο Ημερολόγιο του μετέπειτα δημάρχου της πόλης μας Ιωάννη Μ. Ρέντζου αναφέρεται, στην εγγραφή της 24ης Δεκεμβρίου 1924, πως «οι πρόσφυγες καλλιεργηταί συνεπλάκησαν με τους (…) εξ αφορμής των χωραφίων. Το αποτέλεσμα της συμπλοκής είναι ότι εμωλωπίσθησαν και επληγώθησαν εκ των προσφύγων 37 άτομα και ουδείς εκ των (…)». (Παραλείψαμε τη συγκεκριμένη περιοχή του Δήμου και την αντικαταστήσαμε με αποσιωπητικά για ευνόητους λόγους.)
Πριν μερικά χρόνια, στο πλαίσιο μιαςέρευνας του Πανεπιστημίου του Αιγαίου, όπου δίδασκα, έδωσα ένα ερωτηματολόγιο σε Πρεβεζάνους καθηγητές που δίδασκαν γεωγραφία σε γυμνάσια και λύκεια της περιφέρειάς μας. Ένα ερώτημα ήταν το εξής: «Υπάρχουν διαμορφωμένες μειονότητες εθνικού/εθνοτικού, γλωσσικού, οικονομικού ή κοινωνικού χαρακτήρα στην Πρέβεζα;». Οι συνάδελφοι εκπαιδευτικοί ανέφεραν τις παρακάτω ξεχωριστές, κατά την κρίση τους, ομάδες του πρεβεζάνικου πληθυσμού: Αλβανοί, Βλάχοι, Βορειοηπειρώτες, Λευκαδίτες, Τσιγγάνοι, Ματζίρκα.
Οι αναφορές αυτές δεν πρέπει να αναγνωσθούν σαν να έχουν κάποιο αξιολογικό περιεχόμενο (υπέρ ή κατά), αλλά εκφράζουν κάποιες αλήθειες. Τόσο για τις αναφερόμενες ομάδες όσο και για εκείνους που τις σκέφτηκαν και τις ανέφεραν. Μου έκανε όμως εντύπωση πως δεν αναφέρθηκαν καθόλου «Πρόσφυγες», και το έκρινα θετικά, αφού, όπως είπαμε, στην πόλη μας υπήρχε παλιότερα η τάση να διακρίνουν την ομάδα αυτή. Και αυτή την παράλειψη την έκρινα θετικά, από τις δυο πλευρές «κρινόντων» και «κρινόμενων». Πρόκειται για μια συντελεσμένη ενσωμάτωση αλλά και μια εδραιωμένη αίσθηση ενσωμάτωσης.
Αυτά σκέφτηκα και μάλιστα τα είπα στη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου Πρέβεζας, στις 27-1-2014 σε σχέση με το θέμα 5 για «έγκριση τοποθέτησης μνημείου του συλλόγου Μικρασιατών στην πλατεία που βρίσκεται δίπλα στο γήπεδο Αθ. Τσουμελέκα». Γι΄αυτό ζήτησα να γίνει μνημείο των Ποντίων και Μικρασιατών μας 1) στο κέντρο της πόλης, 2) με δημοτική χρηματοδότηση και 3) με καλλιτεχνικό διαγωνισμό και επιτροπή που θα εγκρίνει συγκεκριμένο έργο.Στη φάση αυτή, χωρίς καμία συγκεκριμένη τεκμηρίωση προς το Δημοτικό Συμβούλιο, κατά την επιλεγείσα δημοτική διαδικασία, με πρωτάκουστη γραφειοκρατική εντολοδοσία «… καλείται το Δημοτικό Συμβούλιο να εγκρίνει την τοποθέτηση …», βρεθήκαμε μπροστά σε ένα «αποφασίζομεν και διατάσσομεν». Έτσι, με ψευδεπίγραφη διαδικασία εγκρίναμε εκχώρηση δημόσιου χώρου και όχι εγκατάσταση συγκεκριμένου έργου, «το οποίο θα…». Ψηφίσαμε αντωνυμία και αναφορική πρόταση. Πρωτάκουστο. Προφανώς δεν καταφερόμαστε κατά του συμπαθούς μας φορέα που υπέβαλε και υποστήριξε το αίτημα, που υποστηρίξαμε και εμείς, αλλά αναδεικνύουμε εδώ την ιδιότυπη διαδικασία-παγίδα που ακολούθησε η Δημοτική Αρχή.
Μού δίνεται εδώ η ευκαιρία (άσχετα με το προηγούμενο ζήτημα) να ενημερώσω τους αναγνώστες πως διαμαρτυρήθηκα, προ ημερησίας διατάξεως, για την απρόσεκτη (από πλευράς Δήμου) έγκριση προώθησης εργασιών επισκευής πολυκατοικίας στο κέντρο της πόλης, στην Οδό 21ης Οκτωβρίου. Σκαλωσιές, παρκινγκ και παιδιά δημοτικού σχολείου δημιουργούν μια επικίνδυνη κατάσταση, αφού δεν έχουν ληφθεί τα υποχρεωτικά μέτρα για κίνηση των πεζών.
Στην προχθεσινή συνεδρίαση υποστηρίξαμε επίσης και υπόμνημα κατοίκων της Καμαρίνας, που διαμαρτύρονται για παράνομη, κατά τη γνώμη τους, παραλαβή χαλικιού από λατόμευση στον κοινόχρηστο χώρο του όμορφου οικισμού του δήμου μας.
Γιάννης Ρέντζος / Δημόσιος Χώρος
(Η γελοιογραφία είναι από την Εφημερίδα «Εμπρός» της εποχής της εγκατάστασης των Προσφύγων).